Nhiều nghiên cứu đã tiết lộ nhiều công dụng của Coenzyme Q10 (Co Q-10) đối với sức khỏe toàn diện của con người. Vậy coenzyme q10 có tác dụng gì, cách hoạt động ra sao, hãy cùng tìm lời giải đáp thông qua bài viết dưới đây.
1. Coenzyme q10 là gì?
Nội dung chính
Coenzyme Q10 (còn được gọi là Co Q-10), là một hợp chất giúp tạo ra năng lượng trong tế bào của bạn. Cơ thể con người sản xuất CoQ10 một cách tự nhiên, nhưng việc sản xuất có xu hướng giảm dần theo tuổi tác. May mắn thay, chúng ta có thể chủ động bổ sung CoQ10 thông qua các thuốc bổ sung hoặc thực phẩm.
Một số tình trạng bệnh lý như bệnh tim mạch, rối loạn não, tiểu đường và ung thư có liên quan chặt chẽ đến chỉ số CoQ10 thấp. Một số nguyên nhân dẫn đến sự thiếu hụt Co Q-10 bao gồm:
- Thiếu hụt chất dinh dưỡng, ví dụ như thiếu vitamin B6.
- Các khiếm khuyết di truyền xảy ra trong quá trình tổng hợp hoặc sử dụng Co Q-10.
- Tăng nhu cầu của các mô do hậu quả của một số bệnh ty thể.
- Stress oxy hóa do quá trình lão hóa.
- Tác dụng phụ của liệu pháp điều trị bằng statin.
2. Coenzyme q10 có tác dụng gì?
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng CoQ10 đóng một số vai trò quan trọng trong cơ thể con người, ví dụ như:
- Tạo ra Adenosine triphosphate (ATP) và tham gia vào quá trình truyền năng lượng trong tế bào.
- Hoạt động như một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tác hại của quá trình oxy hóa.
- Nồng độ Coenzyme q10 cao nhất được tìm thấy trong các cơ quan có nhu cầu năng lượng lớn nhất (tim, phổi, gan, thận).
Sau đây là 9 cách mà Coenzyme q10 tác dụng tới cơ thể:
2.1. Điều trị chứng suy tim
Suy tim thường là hậu quả của các bệnh lý về tim khác, ví dụ như bệnh mạch vành hoặc huyết áp cao. Những tình trạng này có thể dẫn đến tăng tổn thương oxy hóa và viêm tĩnh mạch, viêm động mạch, khiến tim không thể thường xuyên co bóp, thư giãn hoặc bơm máu đi khắp cơ thể.
Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng Co Q-10 có thể giảm tổn thương oxy hóa và cải thiện chức năng tim mạch, từ đó hỗ trợ điều trị suy tim.
2.2. Hỗ trợ khả năng sinh sản
Theo thời gian, khả năng sinh sản của nữ giới giảm dần do suy giảm số lượng và chất lượng trứng. Co Q-10 cũng tham gia và đóng vai trò quan trọng vào quá trình này. Khi bạn có tuổi, việc sản xuất CoQ10 chậm lại khiến cơ thể kém hiệu quả trong việc bảo vệ trứng khỏi bị oxy hóa. Lúc này, việc bổ sung CoQ10 sẽ rất hữu ích và thậm chí có thể đảo ngược tình trạng suy giảm chất lượng và số lượng trứng do tuổi tác.
Tương tự như vậy, tinh trùng của nam giới cũng dễ bị ảnh hưởng bởi tác động của quá trình oxy hóa, có thể dẫn đến giảm lượng tinh trùng, chất lượng tinh trùng kém và vô sinh. Một số nghiên cứu đã kết luận rằng việc bổ sung Co Q-10 có thể cải thiện chất lượng, hoạt động và nồng độ tinh trùng bằng cách tăng khả năng chống oxy hóa.
2.3. Giữ làn da trẻ trung
Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể và thường xuyên phải tiếp xúc với các tác nhân gây hại gây lão hóa da. Các tác nhân này có thể là ở bên trong (tổn thương tế bào, mất cân bằng nội tiết tố) hoặc từ bên ngoài (tác nhân môi trường như: tia UV, ánh nắng…). Các yếu tố có hại có thể dẫn đến giảm độ ẩm của da, làm mỏng các lớp da và giảm khả năng chống đỡ khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
Thoa Co Q-10 trực tiếp lên da có thể làm giảm tác hại từ các tác nhân bên trong lẫn bên ngoài thông qua tăng sản xuất năng lượng trong tế bào da, thúc đẩy quá trình bảo vệ chống oxy hóa.
Trên thực tế, Co Q-10 nếu bôi trực tiếp lên da sẽ giảm tác hại của quá trình oxy hóa gây ra bởi tia UV và giảm độ sâu của nếp nhăn. Đó là lý do ta thấy Coenzyme Q10 trong mỹ phẩm rất phổ biến.
Ngoài ra, những người có mức Co Q-10 thấp dường như có nhiều khả năng bị ung thư da hơn.
2.4. Giảm chứng đau đầu
Khi các ti thể gặp vấn đề bất thường có thể dẫn đến việc tế bào tăng hấp thu canxi, sản xuất quá nhiều các gốc tự do và giảm khả năng chống oxy hóa. Điều này có thể dẫn đến các tế bào não thiếu năng lượng và chứng đau nửa đầu. Vì CoQ10 sống chủ yếu trong ti thể của tế bào nên đã được chứng minh là cải thiện chức năng của ti thể và giúp giảm tình trạng viêm ở chứng đau nửa đầu.
2.5. Tăng hiệu suất tập thể dục
Stress oxy hóa có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ và hiệu suất tập thể dục. Tương tự, chức năng ti thể nếu có vấn đề có thể làm giảm năng lượng cơ bắp, khiến cơ bắp khó co bóp hiệu quả và kéo dài quá trình tập luyện. Co Q-10 có thể giúp tập thể dục hiệu quả bằng cách giảm stress oxy hóa trong tế bào và cải thiện các chức năng của ti thể.
Trên thực tế, một nghiên cứu đã thử đánh giá tác động của Co Q-10 đối với hoạt động thể chất. Những người bổ sung 1,200 mg CoQ10 mỗi ngày trong 60 ngày cho thấy dấu hiệu giảm stress oxy hóa mạnh. Hơn nữa, bổ sung CoQ10 có thể giúp tăng sức mạnh trong quá trình tập luyện và giảm mệt mỏi, từ đó cải thiện năng suất tập thể dục.
2.6.Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
Quá trình stress oxy hóa có thể gây ra tổn thương tế bào, dẫn đến các bệnh chuyển hóa giống như tiểu đường. Nếu ti thể có vấn đề thì cũng có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin. Co Q-10 đã được chứng minh là cải thiện độ nhạy insulin và điều chỉnh lượng đường trong máu.
Bổ sung CoQ10 cũng có thể giúp tăng nồng độ CoQ10 trong máu lên đến 3 lần ở những người mắc bệnh tiểu đường, hay những người bình thường có nồng độ CoQ10 thấp.
Ngoài ra, một nghiên cứu đã cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 nếu bổ sung CoQ10 trong 12 tuần sẽ làm giảm đáng kể lượng đường trong máu lúc đói và hemoglobin A1C trong vòng 2-3 tháng. Cuối cùng, Co Q-10 có thể giúp phòng ngừa bệnh tiểu đường bằng cách kích thích sự phân hủy chất béo và giảm tích tụ các tế bào mỡ dẫn đến béo phì hoặc bệnh tiểu đường tuýp 2.
2.7. Hỗ trợ phòng ngừa ung thư
Quá trình oxy hóa là nguyên nhân gây ra tổn thương tế bào và ảnh hưởng đến các chức năng vốn có của chúng. Nếu cơ thể bạn không thể chống lại quá trình oxy hóa một cách hiệu quả, cấu trúc của các tế bào có nguy cơ bị hư hỏng, có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã chứng minh CoQ10 có thể bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa và thúc đẩy sản xuất năng lượng tế bào, thúc đẩy sức khỏe hệ miễn dịch thậm chí giảm nguy cơ tái phát ung thư.
2.8. Tốt cho não bộ
Ti thể là bộ phận tạo ra năng lượng chính của tế bào não và chức năng của ti thể có xu hướng giảm dần theo tuổi tác. Rối loạn chức năng tổng thể của ty thể có thể gây ra cái chết của các tế bào não và các bệnh như bệnh Alzheimer và Parkinson. Thật không may, não có hàm lượng axit béo cao và nhu cầu oxy cao nên rất dễ bị tổn thương do oxy hóa. Tổn thương oxy hóa sẽ tăng sản xuất các hợp chất có hại gây ảnh hưởng đến trí nhớ, nhận thức và các chức năng thể chất. Tuy nhiên Co Q-10 có thể làm giảm các hợp chất có hại này, làm chậm sự tiến triển của bệnh Alzheimer và Parkinson.
2.9. Bảo vệ phổi
Trong tất cả các cơ quan, phổi là nơi tiếp xúc nhiều nhất với oxy khiến chúng rất dễ bị hư hỏng do quá trình oxy hóa. Tình trạng tổn thương oxy hóa tăng trong phổi, khả năng chống oxy hóa của cơ thể kém, bao gồm cả mức CoQ10 thấp, có thể dẫn đến các bệnh lý phổi như: hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Một nghiên cứu đã chứng minh rằng bổ sung Co Q-10 làm giảm viêm ở những người bị hen suyễn, cũng như giảm nhu cầu điều trị bằng thuốc steroid ở những tình trạng này.
Co Q-10 là một hợp chất giống như vitamin, có khả năng tan trong chất béo và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Việc sản xuất Co Q-10 giảm dần theo độ tuổi nên người lớn ở mọi lứa tuổi đều được hưởng lợi ích từ nó. Cho dù bạn tiêu thụ nhiều thực phẩm có hàm lượng CoQ10 cao hay uống bổ sung, CoQ10 có thể có lợi cho sức khỏe của bạn.
(Nguồn: Healthline.com, webmd.com)